Het begin van Frans van Schaik
‘Door het succes hoeven we nooit meer te pushen’
Frans van Schaik heeft er in de vele jaren als internationaal coördinator voor gezorgd dat hij en zijn collega’s internationalisering niet meer actief hoeven te promoten binnen het Horizon College. Met het derde EMEU-project op komst, is internationalisering zelfs al jaren een Unique Selling Point van de Noord-Hollandse school.
Wat heb je gedaan?
Zoveel. Ik ben sinds 1984 internationaal coördinator bij Horizon College en heb sindsdien het mobiliteitsprogramma opgezet, samen met een steeds groter wordende groep collega’s. Sinds 2006 ben ik coördinator van alle locaties. Ons programma omvat inmiddels een scala aan internationale activiteiten, van virtuele samenwerking tot fysieke mobiliteit, uitwisselingen, studiebezoeken en een excellentie-programma. We vinden dat elke student tijdens de opleiding een internationale ervaring moet kunnen opdoen.
We zijn gestart met alle individuele EU-partner- en bedrijfscontacten van onze school zoveel mogelijk samenbrengen in één internationaal netwerk. Vervolgens hebben we ons gericht op activiteiten die we konden inbedden in onze onderwijsprogramma’s. Daarbij kozen we voor virtuele samenwerkingsactiviteiten, stages en korte, intense studiemodules.
In 2014 begonnen we met een Erasmus+ project voor teams uit de sector Techniek: Engineering Mobility in Europe, kortweg EMEU. In twee jaar tijd zijn ruim zeventig studiemodules ontwikkeld die de Europese partners nu jaarlijks aanbieden op de website van EMEU [https://em-eu.eu]. Dit concept stimuleerde de mobiliteit in Techniek zodanig, dat we vanaf 2016 besloten de studiemodules ook in de sectoren Gezondheidszorg, Welzijn, Economie en Handel en Dienstverlening te ontwikkelen, aangevuld met virtuele activiteiten in de beroepscontext. Die virtuele activiteiten zijn belangrijk, omdat je nooit voldoende subsidie krijgt om al je studenten en docenten over de grens te laten gaan.
Dit tweede project was Engineering Mobility for All. Inmiddels doen zestien onderwijsteams van het Horizon College mee, uit alle sectoren. Dankzij dit concept zijn we elk jaar verzekerd van zowel uitgaande als inkomende mobiliteit en virtuele samenwerking. In 2017 en 2018 was de inschrijving op de studiemodules zo hoog, dat we veel sneller dan gedacht de subsidie van Erasmus+ uitputten.
Wat is jullie succes?
Onze kernwoorden zijn samenwerking, krachten bundelen, zowel intern als extern, en het nemen van kleine, maar succesvolle stapjes die een impact hebben en die we kunnen inbedden in een groeiend aantal onderwijsprogramma’s. Deze aanpak sluit naadloos aan bij de elementen uit het Erasmus+ programma van verspreiding en verbreding, inbedding, kwaliteit, duurzaamheid en inclusie. Het EMEU-concept heeft dan ook al drie Europese prijzen gekregen. In 2016 Best Practice, in 2018 Success Story en in 2021 de European Innovative Teaching Award. Daar zijn we uiteraard erg trots op.
Succesvolle stapjes trekken binnen onze school studenten en docenten aan en buiten de school eventuele nieuwe partners. Zo heeft het Nederlandse Graafschap College het EMEU-concept overgenomen en ook in Europa willen vele scholen zich bij het netwerk aansluiten. Het succes van samenwerking zit ook in ons Erasmus+ Consortium, waarbij we sinds 2000 samenwerken met het AOC Clusius en mboRijnland en gezamenlijk subsidie aanvragen. Inmiddels is het consortium geaccrediteerd voor het plan dat we hebben opgezet voor 2021-2027.
Wat heeft het gestart?
Door het succes van de activiteiten hoeven we internationalisering al jaren niet meer actief te pushen. We hebben een uitstekend functionerende en zichtbare organisatie waarin CvB, sectormanagement en docenten zijn vertegenwoordigd en waardoor iedereen ons weet te vinden. Docenten komen nu zelf met initiatieven, of de vraag of zij bij activiteiten kunnen aansluiten. Dan heb je je doel bereikt en kun je je rol als facilitator optimaal pakken. Het management ziet ook steeds meer het belang in van docentenstages. Een manager zei onlangs: ‘Ik investeer één week in een docentenstage, en ik krijg er een jaar aan energie en motivatie voor terug.’
Inmiddels hebben we in 2021 met het EMEU-netwerk van Spaanse, Finse, Duitse, Deense en Nederlandse scholen een derde EMEU-project ingediend: EMEU4Crossovers. Met dit project stimuleren we samenwerking tussen opleidingsteams en proberen we muren tussen sectoren te slechten. We willen bijvoorbeeld dat Techniek en Gezondheidszorg vroeg in de opleiding gaan samenwerken, zodat hun studenten beter worden voorbereid op wat al geruime tijd in de praktijk gebeurt. Ondanks dat ik met pensioen ga, blijf ik op de achtergrond nieuwsgierig naar het resultaat van dit project.
Houdt het voor jou op?
Op 30 september ga ik met pensioen en ik lig soms wakker van wat ik op mijn afscheid zal vertellen. Sommige collega’s stellen voor iets te zeggen over de diepste dalen en hoogste toppen in mijn carrière, maar zoveel dalen heb ik eigenlijk niet gekend. Uitdagingen wel, maar die leidden altijd naar nieuwe mogelijkheden. Hoogste toppen heb ik meer dan voldoende gezien. Zo kan ik enorm genieten van studenten die vertellen angst te hebben gehad om naar het buitenland te gaan, maar die dan zoveel sterker terugkomen. Of van collega’s die samen met hun buitenlandse partners prachtige programma’s opzetten, virtueel en/of fysiek en dat met zoveel inzet en plezier doen.
Het liefst neem ik dan een stap terug om te zien wat er gebeurt en om te genieten van de impact die internationalisering op het leven van mensen heeft. Prachtig! Samen met mijn collega’s heb ik een stevig fundament neergezet waarop mijn twee opvolgers kunnen voortbouwen, zoals het hoort met nieuwe inzichten, nieuwe creativiteit en energie. Zij vullen elkaar goed aan en voelen zich gesteund door een sterk strategisch plan. Zelf ga ik kort na mijn pensioen emigreren. Mijn vrouw is Deense en het wordt tijd dat we in haar land gaan wonen. Internationale coördinatoren zijn nu eenmaal vaak avontuurlijke figuren. Eigenlijk ben ik mijn hele leven bezig geweest met internationalisering, in de breedste zin van het woord.
Start met impact?
Absoluut. Zorg dat wát je doet, impact en succes heeft. Dat trekt aan. Ik geloof in kleine stapjes en niet in verwoede pogingen om meteen de hele wereld op z’n kop te zetten. Dat is ook mijn advies aan mensen die nog veel in gang moeten zetten: ga bij anderen kijken, zie wat het succes is en maak met die kennis kleine stapjes in je eigen organisatie. Kijk daarbij goed wie je onderweg kan meenemen. Ik ben altijd op zoek gegaan naar de vonk in het oog van docenten, want met die persoon kun je plannen maken en steeds meer mensen betrekken. Zodra collega’s vragen ‘of zij ook mogen meedoen’ heb je een belangrijk doel bereikt. Zo heeft het voor mij in ieder geval altijd gewerkt en daar ben ik trots op.
Dit verhaal maakt onderdeel uit van de lancering van het nieuwe programma 2021-2027, met als thema Let’s begin. Op dinsdag 22 juni is een interactieve online-lanceringsbijeenkomst voor iedereen die met Erasmus+ wil starten of doorgaan.
