“Doordat er zoveel verschillen zijn, wordt het makkelijker om je allemaal één te voelen.”
Youth Speak Up 4 Change: een kleurrijke reis door stripverhalen
Monique van Dam is oprichtster van One World Citizens: een platform dat jongeren met ideeën voor duurzame of inclusieve verandering met elkaar verbindt. Samen met jongeren organiseerde ze een inclusieve jongerenuitwisseling in Georgië: Youth Speak Up 4 Change. Delano Coutinho is één van de jongeren die betrokken was bij de voorbereidingen en die meeging als begeleider. Monique en Delano vertellen over de uitwisseling en wat het hen heeft gebracht.
Jongeren brachten tijdens de uitwisseling persoonlijke of maatschappelijke problemen in beeld door een stripboek te maken. De groep jongeren uit Nederland bestond uit maar liefst tien nationaliteiten. De groep uit Georgië kwam uit drie verschillende bergdorpen. Beide groepen merkten dat jongeren een nieuwe, diverse samenleving kunnen opbouwen waar iedereen welkom is.
Van idee tot actie
Monique startte het platform One World Citizens voor jongeren om van idee tot actie te komen. “De naam geeft aan dat er één wereld is, waarin we elkaar nodig hebben om een eerlijke, duurzame, klimaatproof samenleving te bouwen.’’ Vanaf 2014 organiseert ze projecten met subsidie van Erasmus+ Jeugd, waarbij jongeren in dialoog gaan met beleidsmakers. Sinds 2021 vallen deze projecten onder de subsidielijn Jongerenparticipatie. “Als jongeren in actie komen en een idee en visie hebben, moeten ze gehoord en gezien worden.’’ Tijdens de jongerendialoog bleek dat jongeren, naast duurzaamheid en inclusie, sociaal ondernemerschap belangrijk vinden. Daarom organiseert ze over deze thema’s ook jongerenuitwisselingen.
Delano is ook betrokken bij One World Citizens. Daarnaast is hij vierdejaarstudent social work en zet hij zich in voor nieuwkomers (vluchtelingen en migranten).
Diversiteit zorgt voor eenheid
Beka Akhalmosulishvili, een partner uit Georgië die Monique ontmoette tijdens een jongerenparticipatieproject, stelde voor om samen een jongerenuitwisseling te begeleiden in een Georgisch bergdorp. Monique vertelt: “De samenwerking was super interessant, want het is daar totaal anders. Hij was bang iets verkeerd te doen en kende alle regels van binnen tot buiten. Ik was meer open. Dat sloot goed op elkaar aan.’’
Tijdens de veertiendaagse uitwisseling ‘Youth Speak Up 4 Change’ maakte iedereen een strip over een persoonlijk of maatschappelijk probleem. “Door middel van strips is de Engelse taal een minder grote barrière. Ook is het een laagdrempelige manier om je eigen thema op de voorgrond te zetten.’’
Delano heeft in Nederland een diverse groep jongeren bij elkaar gezocht voor het project. De doelgroep was in eerste instantie 15 tot 17 jaar. “Het was lastig om minderjarigen mee te krijgen, omdat Georgië dicht bij Rusland ligt en de oorlog met Oekraïne daar was uitgebroken. Uiteindelijk hadden we een groep met 17-jarigen en 18-plussers die bestond uit nieuwkomers, jongeren van een jongerencentrum en mbo- en hbo-studenten. Samen met drie andere jongeren was ik groepsleider. Hierdoor was er voldoende aandacht voor de groep.’’
Delano is er trots op dat iedereen zich veilig voelde om persoonlijke problemen te delen. “Een jongen vertelde dat hij autisme heeft en sinds corona voor het eerst weer betrokken was bij een groep. Daar reageerde iedereen heel tof op, wat meteen zorgde voor verbinding. Ook de nieuwkomers uit Oeganda en Syrië deelden verhalen waarna iedereen echt met een brok in z’n keel zat.’’
MoniqueNa deze uitwisseling vertelden de jongeren dat ze zich weer veilig voelden in een groep, vrolijker waren en meer verbinding aan durfden te gaan.
Monique vond de snelle verbinding bijzonder om te zien. “Doordat jongeren zelf in de lead zijn van het programma, wordt het laagdrempelig. De truc is ook dat je veel nationaliteiten bij elkaar haalt. Doordat er zoveel verschillen zijn, wordt het makkelijker om je allemaal één te voelen. Dat gebeurt vaak al in één tot twee dagen. Dan denk ik: als het hier kan, dan kan het ook in de wereld. Ook de jongeren vertelden dat ze na deze uitwisseling zich weer veilig voelden in een groep, vrolijker waren en meer verbinding aan durfden te gaan.’’
Uitdagingen en overwinningen
Volgens Monique is diversiteit in leeftijd ook interessant voor een jongerenuitwisseling. “Het was een positieve uitdaging dat er minderjarigen in de Georgische groep en meerderjarigen in de Nederlandse groep zaten. Je kunt denken: past dat wel? In het begin gaf het weleens spanningen, maar iedere dag kwamen we samen om te evalueren. Door te communiceren met de jongeren kun je laten zien dat we heel verschillend zijn, maar dat je het altijd kunt oplossen. Juist doordat er wat oudere jongeren bij waren, was het makkelijker om de brug te slaan.’’
Delano
Delano is blij dat hij mee is gegaan naar Georgië. “Het is een supermooi land en heel anders dan hier. Uit de strips bleek dat jongeren daar hele andere problemen hebben dan wij. Jonge meiden worden uitgehuwelijkt en de familie heeft veel inspraak. Dat zet je wel even aan het denken. Ik raad alle jongeren aan op uitwisseling te gaan. Nederlanders klagen veel, maar het is goed om erbij stil te staan waar je vandaan komt. Daarnaast is het gewoon superleuk. Je leert veel nieuwe mensen kennen over de hele wereld.’’
Ook Monique leert veel van de jongerenuitwisselingen. “Eerst bouw je een overeenkomst met datgene wat je verbindt, dus sociale ondernemerschap of inclusie. Daar ga je vervolgens over in dialoog met een jongerenparticipatieproject. Daarna kunnen jongeren die actief zijn geworden dieper ingaan op een bepaald thema tijdens een jongerenuitwisseling. Als partners is het leerzaam om die verschillende ervaringen met elkaar te delen.’’
Toekomstplannen
Delano wil samen met een groot deel van de groep volgend jaar weer op jongerenuitwisseling, namelijk naar Albanië. Ze werken samen aan een programma rondom het thema klimaat. Er zwerft in Albanië veel plastic in dorpen door gebrek aan afvaldiensten. De Nederlandse groep wil samen met Georgische en Albanese jongeren projecten bedenken en eventueel al uitvoeren om daar iets aan te doen.
Monique wil de jongeren een volgende stap in hun ontwikkeling aanbieden. “Na het organiseren van een uitwisseling, groeien ze bijvoorbeeld door als trainer. Dat vind ik heel inspirerend om te zien. Met behulp van de community kun je samen het verschil maken.’’ Vanuit One World Citizens wil ze ervoor zorgen dat de jongeren zich stap voor stap ontwikkelen naar een eigen subsidieaanvraag bij Erasmus+ Jeugd.
