Het programma Erasmus+ biedt studenten de mogelijkheid om tijdens of vlak na hun studie ervaring op te doen in het buitenland. Bijvoorbeeld via een studieprogramma of door na het afstuderen stage te lopen in het buitenland. Maar in hoeverre draagt dit bij aan de ontwikkeling van studenten in het hoger onderwijs? Dat is de centrale vraag van dit meerjarige onderzoek, uitgevoerd door onderzoeksbureau ResearchNed.

Het programma Erasmus+ streeft niet alleen naar internationale mobiliteit, maar ook naar de versterking van Europese waarden, sociale inclusie en intercultureel begrip. Een buitenlandervaring komt dit ten goede. Het versterkt de internationale oriëntatie van studenten en kan bijdragen aan een betere arbeidsmarktpositie. 

Opzet van het onderzoek

Om te ontdekken in hoeverre het programma Erasmus+ bijdraagt aan de ontwikkeling van studenten volgde dit onderzoek tussen 2018 en 2020 bijna 1500 (oud-)studenten met en zonder buitenlandervaring. De resultaten werden gemeten aan de hand van outcomes zoals persoonlijke en interculturele vaardigheden, en impact zoals actief burgerschap en kansen op de arbeidsmarkt.

Interculturele vaardigheden en impact 

Uit het onderzoek blijkt dat studenten na een buitenlandbezoek vaak flexibeler zijn, meer vertrouwen hebben in anderen en meer internationaal georiënteerd zijn dan studenten zonder buitenlandervaring. De studenten met een buitenlandervaring staan meer open voor reizen en andere culturen. Ook hebben ze een meer internationale blik en kunnen ze eerder overwegen om elders te gaan wonen of werken dan in de bekende Nederlandse thuissituatie.

Erasmus+ is niet alleen een mobiliteitsprogramma, maar een krachtig instrument om studenten te helpen groeien – als mens, professional én wereldburger.

Opvallende eigenschappen

Interessant is dat studenten die naar het buitenland gaan al bij aanvang van het onderzoek een positiever zelfbeeld en grotere zelfstandigheid hebben. Ook tonen zij meer openheid voor andere culturen. Dit suggereert dat persoonlijke eigenschappen mede bepalen wie uiteindelijk de stap naar het buitenland zet. Het kan zo zijn dat studenten met een positiever zelfbeeld of grotere zelfstandigheid de stap om naar het buitenland te gaan bijvoorbeeld minder groot vinden. Dit betekent dat persoonlijke eigenschappen mogelijk al vóór het buitenlandverblijf bepalend zijn – en dus niet alleen het gevolg zijn van het verblijf zelf.

Eerder onderzoek

Dit meerjarige onderzoek bouwt voort op een eerder onderzoek uit 2019, waarin werd gekeken naar correlaties tussen buitenlandervaring en persoonlijke vaardigheden. Bekijk hieronder het onderzoeksrapport Buitenlandervaring voor iedereen? Nulmeting naar impact en inclusiviteit van het mobiliteitsprogramma Erasmus+.

Bredere context

In 2017 publiceerde de Europese Commissie een whitepaper waarin de verschillende paden staan die Europa in de toekomst kan bewandelen. Daarin staat ook dat onderwijs en cultuur de beste drijfveren zijn voor het versterken van de Europese identiteit. Hierbinnen past het actief stimuleren van de internationale mobiliteit. Het programma Erasmus+ wordt daarin gepresenteerd als hét voorbeeld om mobiliteit te stimuleren.