Skip naar content

'Je probeert je leerlingen perspectieven te laten zien en ontdekken'

Vincent Kraaijeveld, aardrijkskundedocent op het Christelijk Lyceum Zeist

Vincent Kraaijeveld

'Ik denk dat ingaan op Europese waarden in de klas goed is in de voorbereiding op de samenleving, als onderdeel van ons onderwijs.'

EVALUE | Vincent Kraaijeveld

Docent Vincent Kraaijeveld geeft aardrijkskunde op het Christelijk Lyceum in Zeist. Hij gebruikt de lesmaterialen van project EVALUE regelmatig in zijn lessen. Wat doet hij ermee en waarom vindt hij het belangrijk om in de klas in te gaan op Europese waarden? 

 

Wat doe jij met EVALUE?

Met de classroom tool kun je leerlingen zich op het gebied van waarden laten plaatsen en vergelijken met hoe deze waarden uit specifieke groepen van bevolking in Europa zijn. Het idee is dat leerlingen zich een beeld vormen van verschillende culturen en waarden, zichzelf kunnen plaatsen en verschillen kunnen herkennen en onderkennen. Vervolgens kun je proberen de verschillen te verklaren.

Voor de tool heb je redelijk wat kennis nodig van het onderwerp om het te kunnen plaatsen. Anders kijk je gewoon naar het verschijnsel en heb je geen idee hoe je dat kunt verklaren. Met diverse lesmaterialen kun je het invullen en uitspraken van de leerlingen toetsen. Zo probeer je leerlingen perspectieven te laten zien en ontdekken.

Waarom wil jij ingaan op Europese waarden?

Ik denk dat het waardevol is in de voorbereiding op de samenleving, als onderdeel van ons onderwijs. In deze lessen is antwoord A niet per se goed, of eigenlijk is antwoord A per definitie niet goed. Er zijn verschillende zienswijzen en die mogen er zijn. Hoe ga je daarmee om? Hoe kom je tot het gesprek daarover? Dat maakt het volgens mij veel waardevoller dan ‘Antwoord A is goed’.

Hoe zijn de ervaringen in de klas?

Leerlingen hebben vrij vlot door wat er van ze wordt verwacht: dat ze zichzelf in een rastergrafiek plaatsen. Daarna zijn ze vaak wel verbaasd over alle groepen en waarden waarmee je kunt vergelijken. Dat komt door de enorme hoeveelheid beschikbare informatie. Je kunt op veel meer onderwerpen kijken dan leerlingen van tevoren verwachten. Als je zo’n venster open klikt voor de vergelijkingskaarten, gaan ze ontzettend lang zitten scrollen, proberen en kijken.

Begrijpen de leerlingen het allemaal?

Sommige woorden zijn nieuw, maar er is altijd wel een leerling die ze kan plaatsen. Meestal ontstaat er veel enthousiasme. In eerste instantie niet eens per se door de kwaliteit van de inhoud, maar door de omvang. Er zit zoveel in. Als ze er later dieper op ingaan, slaat die verbazing om van de hoeveelheid naar de kwaliteit. Leerlingen weten niet dat er dit soort enquêtes worden afgenomen en dat daar zo’n overzicht van is.

In eerste instantie wil ik dat leerlingen weten dat er andere visies zijn

Vincent Kraaijeveld

Wat wil je leerlingen leren?

In eerste instantie wil ik dat leerlingen weten dat er andere visies zijn. Dat is echt soms redelijk beperkt. We denken vaak dat jonge mensen veel verschillende dingen zien, maar wat ze zien is wat op Netflix voorbijkomt, of van populaire mensen op Instagram of Snapchat. Echt cultuur en cultuurverschillen zien ze minder. Ik hoop dat ze hiermee zien dat er meer verschil is dan ze misschien denken, en dat dit soms best te verklaren valt. Inhoudelijk is het mooi als ze kennis opdoen, maar het is vooral ook werken aan de vorming van een attitude, waarbij je hoopt dat ze tolerantie en begrip ontwikkelen. En misschien ook wel verwondering over de diversiteit.

Wat heb je er zelf van geleerd?

Steeds zitten er weer verrassingen in, ook voor mij. Je doet altijd bepaalde aannamen over hoe mensen in een bepaald gebied ergens over denken. Zelfs ik, als iemand die misschien meer dan gemiddeld kijkt naar Europa en de wereld. Vaak blijkt iets een misconcept te zijn, dat ergens ingeslopen is.

Kan EVALUE fysieke uitwisselingen vervangen?

Ik denk dat ze elkaar aanvullen. Als je in Italië op uitwisseling bent, is het leuk om te zien dat ze op een ander tijdstip eten en dat opa en oma dan aanschuiven. Een verklaring daarvoor is dat familie veel meer van waarde is in de zuidelijke Europese landen dan in centraal-Europese landen als Nederland. Hoe komt dat? Vinden we er iets van hoe ze dat daar zien? Of is het met terugwerkende kracht gek dat onze opa en oma in het verzorgingstehuis wonen en dat we die eens per maand een uurtje zien?

Je doet altijd aannamen over hoe mensen ergens over denken

Vincent Kraaijeveld

De tool kan ook een digitaal alternatief zijn als fysieke uitwisseling niet mogelijk is. In coronatijd ging de uitwisseling met een Finse school niet door. We hebben die toen via de classroom tool laten plaatsvinden. Je hebt dan toch interactie over de inhoud met twee verschillende groepen op afstand, maar wel op individueel niveau.

Zijn er verbeteringen mogelijk?

Als docent moet je best vaardig zijn in materialen van buiten plukken en dat in je lessen stoppen. Dat moet je al liggen, wil je dit materiaal gemakkelijk inbouwen. Als je dit materiaal zou kunnen koppelen aan bestaande lesmethodes, wordt het wellicht meer gebruikt.

Is EVALUE vooral geschikt voor de onderbouw?

Het curriculum is vrijer aan het begin van een opleiding en dat maakt dat je EVALUE makkelijker kunt inpassen. Er zit ook een voordeel aan om dit in de onderbouw te doen. Het is van waarde om dit onderwerp te behandelen met een diverse groep. Lang niet iedere leerling kiest een vak als aardrijkskunde en in de onderbouw hebben alle leerlingen het vak nog. Maar ook in de bovenbouw is er veel mogelijk.

Heb je tips voor docenten?

Doe er je voordeel mee, ga eens kijken en pik eruit wat je denkt te kunnen gebruiken. Probeer het gewoon. Zorg ook dat je aansluit bij een netwerk, zodat je mensen spreekt en ziet die ervaring hebben met het materiaal. Je moet het gevoel hebben dat je er genoeg kaas van hebt gegeten, of het in ieder geval hebben gezien.