Dit jaar bestaat Erasmus+ 35 jaar. We staan daar graag bij stil met een serie portretten van personen die op de een of andere manier betrokken zijn bij ons programma. Wat zijn hun ervaringen? Wat heeft het gebracht? Op welke manier heeft Erasmus+ bijgedragen? En waar hoop je over 35 jaar te zijn? We vragen het Juliska van Rossum, senior beleidsmedewerker bij Afdeling Onderwijs, Cultuur & Wetenschap (OCW), Rijksdienst Caribisch Nederland.

Wat doe je precies?

De afdeling OCW ondergebracht bij de Rijksdienst Caribisch Nederland, is de voorpost van het ministerie van OCW in Caribisch Nederland. Met een team van twaalf medewerkers op de eilanden signaleren, informeren en adviseren we het ministerie over de lokale toepasbaarheid van de beleidsvoornemens. De Nederlandse wetgeving is vaak ook hier van toepassing.

Drie jaar geleden ben ik voor mijn baan teruggekeerd naar Bonaire, nadat ik hier eerder had gewoond. Ik houd me bezig met lerarenopleidingen, bevorderen van tertiair onderwijs en wetenschap. Dat gebeurt met allerlei projecten en trajecten. Erasmus+ staat open voor de eilanden maar er wordt relatief weinig gebruik van gemaakt. Ik zit daarom in een koninkrijksbrede werkgroep om Erasmus+ te promoten en er meer bekendheid aan te geven. Hopelijk komen er dan ook meer aanvragen.

Hoe zijn de ervaringen?

Ik zie verschillende initiatieven en succesvolle projecten bij scholen en ook andere instellingen hebben interesse. Ook medewerkers gaan naar Europa voor job shadowing. De aanvragen zijn niet heel hoog in aantal, maar het zijn wel aanvragen in de breedte. Langzaam gaat het vooruit. Uitwisselen met Europa staat nu eenmaal niet altijd hoog op het prioriteitenlijstje. De Universiteit van Curaçao en de Universiteit van Aruba zijn wel heel succesvol, maar daar zijn ze er ook al langer mee bezig en zijn er enthousiaste international officers. Ze zien de meerwaarde en hebben veel uitwisseling.

Laatst kreeg ik foto’s van een middelbare school waarvan leerlingen in België waren. Zij waren zo enthousiast! Daar doe je het voor. Het is een ervaring die je altijd bijblijft. Deelnemers vergeten het nooit meer. België is een favoriet land om mee uit te wisselen, vooral vanwege de taal. De meeste jongeren spreken hier vier talen, maar Nederlands is de taal van onderwijs en dat is meteen ook de moeilijkste. Vaak is het geen tweede taal, maar echt een vreemde taal. De onderdompeling in een Nederlandstalige omgeving is daarom waardevol. De meeste kinderen spreken thuis Papiaments of Spaans, en Engels is een sterk opkomende taal.

Wat is voor jou de + van Erasmus+?

Verbinding met de ander en met het onbekende. Met Erasmus+ kom je uit je eigen bubbel en uit je eigen referentiekader. Het is van grote meerwaarde om het avontuur aan te gaan. Je ziet dan wat er allemaal mogelijk is. Zelf ben ik twee keer op uitwisseling geweest met Erasmus+. Tijdens mijn studie Politicologie heb ik als student een semester in Istanbul gestudeerd. Tijdens zo’n uitwisseling ga je de verbinding aan met de plek en de mensen die daar zijn. Je komt in een ander land en andere cultuur. Dat wat vanzelfsprekend of gebruikelijk is, staat op losse schroeven en dat doet wat met je. Je ziet andere manieren van leven. Het opent je wereldbeeld en het perspectief.

In juni had ik nog een TCA in Venetië. Met staff mobility leer je mensen kennen waar je anders niet snel mee in contact zou komen. Wanneer krijg je de kans om met zo’n diverse groep na te denken over uiteenlopende thema’s? Een TCA geeft inzichten in hoe het elders gaat. Dat kan herkenbaar zijn of juist anders. Het is super leerzaam om te zien hoe ze het ergens anders aanpakken. Het is ook mooi dat Erasmus+ breder is dan hoger onderwijs. Bij instellingen in hoger onderwijs is Erasmus+ vrij bekend. Bij andere doelgroepen valt er nog veel te winnen.

Hoe gaat het zijn over 35 jaar?

De wereld ziet er dan anders uit, en ook het onderwijs is dan anders. Dat hoop ik althans. Het huidige onderwijssysteem loopt tegen de grenzen aan. Ik weet niet of ieder kind en ieder talent nu tot zijn recht komt. Ik hoop in 35 jaar een transitie te zien. Met alle technologische ontwikkelingen kan dat haast niet anders. Onderwijs moet bij de leefwereld van kinderen en studenten blijven aansluiten. Nu al is er meer aandacht voor online uitwisseling. Over een aantal jaar gebeurt dat misschien met VR-brillen. Dat zijn mooie opties, ook met het oog op klimaat. Bovendien is het bereik groter als je niet fysiek weg hoeft. Tegelijkertijd hoop ik dat we dan ook nog de waarde inzien van elkaar live ontmoeten.

Verder hoop ik dat het dan voor iedereen op de Cariben vanzelfsprekend is om op uitwisseling te gaan. Veel mensen komen naar de eilanden toe als toerist of immigrant, maar een stap van het eiland af is niet vanzelfsprekend. Ook vanwege financiële beperkingen. Mensen moeten altijd vliegen en dat is  duur. Veel kinderen en jongeren krijgen niet altijd de kans voor een internationale ervaring. Erasmus+ kan daarbij helpen!

Veel kinderen en jongeren krijgen niet altijd de kans voor een internationale ervaring. Erasmus+ kan daarbij helpen! Juliska van Rossum